Mithatpaşa Cad. No:66/6 Tel: 0312-419 38 65 Fax: 0312-419 76 25
Pencerelerin biçimleri, düzenlenmesi, iklim koşullarına, tekniklere ve kullanılan gereçlere göre büyük farklılıklar gösterir. Ortaçağ'da ve günümüzde sıcak ülkelerde genellikle pencereler kafeslidir. Kuzey ülkelerinde ise soğuğa ve suya dayanıklılık ön plana çıkar, aydınlatma görevi ikinci plandadır. Batıda Ortaçağ kiliselerinde pencereler vitraylı panolardan oluşur. Eski dönem yapılarda zemin katın hatta üst katların sokağa bakan cephelerinde doğal ışığın girmesi için basit yarıklar bulunur, asıl pencereler iç avluya bakardı. Eski Roma evleri genellikle böyleydi. Dışarıya bakan dar pencerelerin hiçbir kapatma düzeni olmamasına karşın daha büyük olanlar ahşap kanatlarla kapanırdı. Eskiden cam pahalı olduğu için pencerelerde ahşap ya da taş kafesler kullanılırdı. Çoğu kez de pencerelerin önüne halatlardan demir ya da bakır kafes gerilir, üzerine yağlı kağıt ya da mumlu, bez yapıştırılırdı. Orta çağ'daki Baltık ülkelerinde (Letonya) cam pahalı olduğu için büyük ve çok pencereli evlerden daha zengin oldukları düşünülerek daha fazla vergi alınırmış. Bu nedenle o tarihteki evlerin pencereleri oldukça küçük yapılmış. Dış cephelerin daha güzel görünmesi için insanlar evlerini pencere resimleri ile süslemişler.
Sonraki dönemlerde pencere boşlukları daha büyük yapılmaya başlandığında Pencere Süsleri mimari dekorasyonun en zarif yapılarını oluşturdu. Örneğin heykeller, zarif kolonlar, kemerler ve vitraylar sayabileceğimiz en güzel pencere süsleridir.
Kafesli pencere Elhamra Sarayı (İspanya)
Heykellerle süslü pencereler (Letonya)
Balkonlu ve heykelli pencereler
Aynı binanın değişik modeldeki pencereleri
Değişik stilde cumbalı pencereler (Letonya)
Türk Mimarisinde ise pencereler düz atkılı, yuvarlak ya da sivri kemerlidir. Yuvarlak kemerli pencereler camilerde genellikle kubbe kasnaklarında uygulanmıştır. Büyük kagir yapılarda duvarın taşıma gücünü azaltmamak için pencereler destek kemerin içine açılırlar.
Türk evlerinde pencereler çoğunlukla sofaya, avluya ya da bahçeye açılır. Bunların sayısı ve
boyutları yöreden yöreye değişmektedir. Alt kat pencereleri genellikle küçük yapılmaktadır. Üst kattaki pencereler daha büyük olmakla birlikte kafeslerle ya da parmaklıklarla kapatılmaktadır. Ayrıca odaların yazlık veya kışlık oluşları da pencere sayısını ve boyutunu etkiler. Yazlık odaların pencereleri genellikle daha büyük olur.
Pencerenin zaman içinde gelişimi şartlara göre değişirken çok eski dönemdeki yer altı şehirlerinde havalandırmaların yukarıya doğru yükselen havalandırma tüneli ve borusuyla sağlandığı da bilinmektedir.
|