|
Mithatpaşa Cad. No:66/6 Tel: 0312-419 38 65 Fax: 0312-419 76 25
Tarihi eski Mısır dönemine kadar uzanan yer yaygılarından olan kilim iki iplik sistemine dayanılarak yapılan tersi ve yüzü aynı olan havsız (tüysüz) bir dokumadır. Türkçe bir kelime olan kilim diğer dillere de Türkçe'den geçmiştir. Sadece yer yaygısı olarak kullanılmayıp duvar örtüsü, yük örtüsü yastık örtüsü vb. amaçlarla da kullanılmaktadır.
Kilimin malzemesi yündür. Yünün eğrilmesi ve boyanması halıdaki gibidir. Kilimlerde genellikle kök boyalar kullanılır. Geniş kazanlarda kaynatılan kök boyaların içine atılan yün iplikler kuruduktan sonra dokuma tezgahlarında kullanılır.
Kilimde kullanılan desenler halıya göre daha zengindir. Halı düğümlü bir dokumadır ve desen işlemek zordur. Kilimde serbest bir işleme tekniği uygulanır. Bazen deseni zenginleştirmek için araya kumaş, boncuk, keçi kılı gibi malzemeler katılır.
Anadolu'da kilim bir desenden diğerine geçerken ilikli ve iliksiz kilim tekniğiyle dokunur. Dokuma sırasında desenler arasında atlama yapılırsa ilikli yapılmazsa iliksiz kilim adını alır. İliksiz kilim ilikliden daha makbuldür. Zira ilik kilimi zayıflatır.
Dokuma tezgahında yarısı dokunmuş bir kilim
Dokuma tezgahları
Anadolu kilimleri genelde hemen her köyde dokunur bu nedenle guruplara ayırmak oldukça zordur. Genellikle köy ve kasabalarda kullanılan kilimlerin desenleri halıya göre daha basittir. Kuş, ağaç, dal gibi doğa motiflerinin yanında geometrik motifler de sıkça kullanılmaktadır. Kilimlerin boyanmasında kök boya kullandığı için renk sayısı sınırlıdır. Kırmızı, sarı, yeşil, mavi, kahverengi ve doğal yün rengi gibi renkler mevcuttur.
Kök boyaları
Boyanmış yün iplikler
Kanepede kullanılan kilimler
Osmanlı dönemi kilimleri çini, seramik ve tezhip süslemelerinin klasik örneklerine benzediği ve ilikleri tek veya çift kenetlemeyle kapatıldığı için saray kilimleri adını alır. Osmanlı kilim ve düz dokuma yaygılarının belirgin örnekleri 18 ve 19. Yüzyıldan kalmadır. Bunlar ilikli kilim tekniğiyle dokunmuşlardır.